Ses Bozuklukları ve Sebepleri-Ses Terapisi-Ses Hijyeni
Ses Bozuklukları-Ses Terapisi-Ses Hijyeni
Sesin perde, şiddet ya da kalitesi gibi özelliklerinden biri ya da bir kaçı konuşanın ne söylediğinden daha fazla dikkat çekici ise ses bozukluğu olduğu düşünülür.
Ses bozukluğu olan kişilerde en sık görülen yakınmalar; Konuşma sırasında boğazda ağrı, acı ya da gerginlik hissi, boğazda takılma hissi vardır.
Düzelmeyen ya da sık sık yaşanılan ses kısıklığı, konuşma sırasında zorlanma, nefes nefese kalma, uzun süre konuşmayı sürdürememe, sesin normaldekinden daha tiz (ince) ya da pes (kalın) çıkması, seste çatlanma/pürüzlülük, yüksek sesle konuşma/şarkı söylemekte zorlanma, sesin gün içinde ya da hafta sonuna doğru kötüleşmesi gibi şikâyetler tarif edilir.
Ses bozukluklarının sebebi nedir?
Pek çok nedenden kaynaklanabilir. Her insan hayatı boyunca en az birkaç kez ses bozukluğu yaşar. En sık görülen ses bozukluğu, nezle, grip gibi enfeksiyonlara bağlı olarak görülen ses telleri iltihabında (Larinjit) olmaktadır. Ses tellerindeki şişlik ve kızarıklık açılıp kapanma özelliğini bozduğundan ses kalitesi etkilenir. Çoğunlukla kısa sürede ilaç tedavilerinin de desteği ile düzelir.
Guatr ve boyun ameliyatlarından, boyun travmalarından ve bazı viral hastalıklardan sonra oluşan ses teli felçlerinde (hareket bozukluğu - parezi) ses tellerinin birisi ya da ikisi kapanamadığından ses bozulur.
Daha çok sesin kötü ve yanlış kullanmasından, ses hijyenine dikkat edilmemesinden kaynaklanan ses tellerinde nodül, polip, kist, granülom, reinke ödemi “Kas gerilimi disfonisi”, “Püberfoni” gibi durumlarda ciddi ses kısıklıkları ve bozulmalar olur.
Çoğunlukla sigaranın yol açtığı düşünülen ses teli kanserleri, bazı virüslerin neden olduğu (papillom) ya da nörolojik hastalıklara (spazmodik disfoni) bağlı olarak ses bozuklukları gelişebilir.
Ses teli muayenesi nasıl olur?
Ses bozukluklarının değerlendirilmesi bir kulak burun boğaz uzmanı tarafından yapılır. Ses tellerinin yapısını ve hareketini görüntülemede en değerli yöntem ses teli frekansına göre yanıp sönen ışık altında özel bir endoskopi cihaz ile yapılan Videolarengostroboskopidir (VLS). Bu cihazla yapılan görüntülemede hastaya muayene sırası ve sonrasında mümkündür. İyi bir ekip çalışmasında KBB uzmanın yaptığı bu muayene sırasında hastayla çalışacak olan ses terapisti de muayeneyi izlemeli ve ses tellerinin hareketini ve problemin yerini gereğinde hastaya da göstererek terapi programını planlamalıdır.
